Een stabiele omgeving is goed voor kinderen – vooral nu

Voor kinderen is het goed om zich veilig te voelen. Als kinderen kunnen rekenen op vaste ritmes en routines in het gezin, helpt dat om een gevoel van veiligheid te creëren. Het voelt vertrouwd en ze vormen de basis voor een gezonde ontwikkeling.

Maar natuurlijk is niet iedere dag precies hetzelfde. Soms gaan de dingen anders. En soms zijn er speciale dagen. In deze tijd van het jaar kijken kinderen en tieners uit naar familiebijeenkomsten, lekkernijen en cadeautjes. Speciale herinneringen, mooie lichtjes, spelen en lachen met neefjes en nichtjes… het is allemaal onderdeel van de magie.

Maar wat als deze speciale momenten niet helemaal hetzelfde zullen zijn? Of het nou komt door financiële problemen in de coronacrisis, door reisplannen die veranderd moeten worden, door familieleden die niet op bezoek kunnen komen of door een andere reden, soms zijn langverwachte evenementen anders dan was gepland, vooral dit jaar.

Kinderen helpen zich veilig te voelen

Een kind of tiener die te maken krijgt met een onverwachte verandering, kan daar onrustig van worden. Ze zijn misschien bang of verdrietig. Ze kunnen zelfs boos worden of lastig gedrag laten zien. Ze begrijpen misschien niet waarom volwassenen zich anders gedragen, zoals luider praten door stress. Kinderen kunnen zich gaan afvragen of het hun schuld is. Als dit zo doorgaat, kan het leven onvoorspelbaar lijken. Dat geeft een gevoel van onzekerheid.

Wat er ook verandert, het allerbelangrijkste gevoel van veiligheid voor kinderen is dat ze weten dat ze geliefd en belangrijk zijn. Dit laten zien met woorden en gedrag is nu belangrijker dan ooit.

Zoveel mogelijk vasthouden aan het gewone leven en ritme helpt kinderen en tieners om te voelen dat sommige dingen misschien veranderen, maar niet alles. Het lijkt een beetje op het vasthouden van de stang in een bus of trein als die begint te rijden; die ondersteuning helpt om balans te houden als er onverwachte bewegingen zijn.

Eenvoudige gezinstradities helpen het emotionele welzijn

In deze tijd van het jaar helpen unieke gezinstradities en kleine rituelen om te voelen dat alles bijna net zo is als normaal. Het gaat niet over geld uitgeven. Misschien heb je al bepaalde gezinstradities en rituelen of kun je een paar nieuwe invoeren. Misschien heb je je eigen religieuze of culturele tradities. Misschien hou je van bepaalde muziek of films. Misschien heb je bepaalde uitspraken, waar iedereen op reageert. Sommigen vinden het fijn om wekelijks of dagelijks te wandelen samen. Anderen hebben een talentenavond of een 'wat ik leuk aan jou vind'-pot, waar ze iedere dag een briefje in doen en elke maand alles hardop oplezen.

Samen praten en lachen helpt ook voor het opbouwen van sociale vaardigheden. Een andere manier om hier tijd voor te maken is samen koken of knutselen, ook als het niet helemaal wordt zoals het er op de plaatjes uitziet.

Al deze dingen zijn belangrijk, omdat positieve interacties kinderen eraan herinneren dat ze in een veilige en liefdevolle gezinsomgeving zijn. Het is maar één voorbeeld hoe ouders en verzorgers hun kinderen en tieners kunnen helpen bij hun emotionele, sociale en lichamelijke ontwikkeling en hun gedrag. Goed kunnen omgaan met emoties, veranderingen en met anderen, zijn allemaal onderdeel van een gezonde hersenontwikkeling. Dit kan allemaal worden gestimuleerd door positief opvoeden.

Omgaan met veranderingen

Vertrouwde ritmes, routines en tradities zijn dus belangrijk. Ook belangrijk voor kinderen is het om te weten hoe je je kunt aanpassen en flexibel kunt zijn. Dat is dit jaar misschien een beetje anders. Kinderen kunnen beter met veranderingen omgaan als ze van tevoren al weten wat er anders zal zijn en als de focus ligt op wat er hetzelfde blijft. Als oudere kinderen en tieners mee mogen denken in wat er gaat gebeuren, helpt dat om minder gestrest te zijn. Het verbetert ook hun vaardigheden in het omgaan met veranderingen. Als het kan, betrek hen dan bij gesprekken over het oplossen van problemen en over hoe om te gaan met veranderingen.

Gebruik je kennis

Als je meer weet over de ontwikkeling van kinderen en hun gedrag, kun je positief opvoeden toepassen in je gezin. Je kunt dit doen op de manier die voor jou en je gezin het beste werkt. Dat kan op elk moment van het jaar, niet alleen nu.

Positieve vaardigheden en ideeën zoals deze, maken het gemakkelijker om met veranderingen en onzekerheid om te gaan. Het helpt je om zekerder te zijn bij het begeleiden van je kind. En je stimuleert daarmee ook de veerkracht en het emotionele welzijn van je kind.

Wil je meer leren over de ontwikkeling van je kind en hoe je als ouder positieve vaardigheden en strategieën kunt toepassen? Probeer dan eens een programma van Positief Opvoeden, Triple P, bijvoorbeeld Positief Opvoeden Online.